Το «Πείραμα του Ερατοσθένη»

Στις 20 Μαρτίου 2024, ημέρα εαρινής ισημερίας, στις 12.23 μμ ακριβώς, πραγματοποιήθηκε στην αυλή του σχολείου μας το «Πείραμα του Ερατοσθένη». Ο Ερατοσθένης ήταν ο πρώτος άνθρωπος που μέτρησε την ακτίνα της Γης, γι’ αυτό και θεωρείται δημιουργός της μαθηματικής γεωγραφίας. Ο Ερατοσθένης (Κυρήνη 276 π.Χ. – Αλεξάνδρεια 194 π.Χ.) έζησε κυρίως στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου εργάσθηκε ως βιβλιοθηκάριος στη γνωστή βιβλιοθήκη. Εκεί,  τον 3ο π.Χ. αιώνα, διάβασε σε ένα πάπυρο ότι στις 21 Ιουνίου στα νότια σύνορα της πόλης Συήνης (Ασσουάν), οι στύλοι δεν ρίχνουν καθόλου σκιά και ο ήλιος ανακλάται ακριβώς στο βάθος ενός πηγαδιού.  Ως επιστήμονας, λοιπόν, διερωτήθηκε, εάν συμβαίνει το ίδιο ταυτόχρονα και σε άλλο τόπο πχ. στην Αλεξάνδρεια. Όμως εκεί, κατά την ίδια μέρα και ώρα, οι κατακόρυφοι στύλοι έριχναν σκιά. Σκέφτηκε ότι αν η Γη ήταν επίπεδη, οι κατακόρυφοι στύλοι στις δύο πόλεις θα ήταν παράλληλοι και θα έπρεπε και οι δύο να ρίχνουν σκιά. Αφού, λοιπόν, δεν συνέβαινε αυτό, ο Ερατοσθένης υποστήριξε ότι η επιφάνεια της Γης είναι σφαιρική. Αυτή η παρατήρηση είχε μεγάλη σημασία και τον βοήθησε να προσδιορίσει την ακτίνα της Γης.

Το «Πείραμα του Ερατοσθένη» είναι ένα από τα πιο όμορφα και απλά επιστημονικά πειράματα που μπορούν να πραγματοποιηθούν εκτός τάξης με τη χρήση απλών πειραματικών μετρήσεων. Έτσι οι μαθητές του τμήματος Γ1 με τη βοήθεια και καθοδήγηση των καθηγητών τους, κ.Τσακίρη Δημήτρη και κ.Τεκέ Βασιλική, τοποθέτησαν κατακόρυφα μια ράβδο και μέτρησαν το μήκος και τη σκιά της. Με αυτόν τον τρόπο κατάφεραν, με τη χρήση απλών μαθηματικών, να υπολογίσουν ότι η ακτίνα της γης είναι περίπου 6463,9 km με μια απόκλιση κοντά στο 1,46%.

Συγχαρητήρια σε όλους τους συμμετέχοντες!

Η επόμενη μέτρηση ακτίνας της γης του χρόνου ξανά..